Lịch sử

Michelle Bachelet tuyên bố vào ngày 11 tháng 4 năm 2013 rằng cô ủng hộ hôn nhân cùng giới và sẽ tìm cách hợp pháp hóa nó nếu được bầu làm tổng thống trong tháng 11 năm 2013. Bachelet, người trước đây là tổng thống Chile từ năm 2006 đến 2010, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 15 tháng 12 năm 2013.[47]

Vào ngày 10 tháng 12 năm 2014, một nhóm thượng nghị sĩ từ nhiều đảng khác nhau đã tham gia nhóm LGBT MOVILH trong việc trình bày một dự luật cho phép kết hôn cùng giới và nhận con nuôi vào Quốc hội. MOVILH đã đàm phán với Chính phủ Chile để tìm kiếm một giải pháp hợp lý cho vụ kiện hôn nhân đang chờ xử lý chống lại nhà nước trước Tòa án Nhân quyền Liên Mỹ (xem bên dưới). Nhóm đề nghị họ sẽ bỏ vụ án nếu Quốc hội của Bachelet giữ lời hứa hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới.[48] Vào ngày 17 tháng 2 năm 2015, các luật sư đại diện cho Chính phủ và MOVILH đã gặp nhau để thảo luận về một giải pháp hòa giải cho vụ kiện hôn nhân cùng giới. Chính phủ tuyên bố sẽ bỏ sự phản đối của họ đối với hôn nhân cùng giới. Một thỏa thuận chính thức giữa hai bên và Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ đã được ký vào tháng 4 năm 2015.[49] Chính phủ Chile cam kết hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới.

Vào ngày 1 tháng 7 năm 2016, Chính phủ tuyên bố sẽ bắt đầu tham vấn về dự luật kết hôn cùng giới vào tháng 9 năm 2016, với mục đích hoàn tất vào giữa năm 2017 và cho biết họ coi lệnh cấm kết hôn cùng giới là vi phạm nhân quyền.[50][51] Tổng thống Bachelet tuyên bố trước hội đồng Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tháng 9 năm 2016 rằng Chính phủ Chile sẽ đệ trình dự luật kết hôn cùng giới tới Quốc hội "trong nửa đầu năm 2017."[52] Vào tháng 6 năm 2017, cô đã tuyên bố trong một bài phát biểu trước Quốc hội rằng Chính phủ của cô sẽ gửi một dự luật tới Cơ quan lập pháp vào nửa cuối năm 2017 để cho phép kết hôn cùng giới.[53] Chính phủ sau đó đã xác nhận dự luật sẽ cho phép các cặp cùng giới có quyền nhận con nuôi.[54] Vào ngày 28 tháng 8 năm 2017, dự luật đã được gửi đến Quốc hội.[55][56] Dự luật đã chính thức được đệ trình lên Thượng viện vào ngày 5 tháng 9 và được chuyển đến Ủy ban Hiến pháp, Pháp chế, Tư pháp và Quy định.[57][58]

Vào ngày 19 tháng 11 năm 2017, Chile đã tổ chức bầu cử quốc hội và vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống. Theo La Tercera và các nhà hoạt động LGBT địa phương, phần lớn trong số các Đại biểu mới được bầu và Thượng viện ủng hộ hôn nhân cùng giới.[59][60]

Ủy ban Hiến pháp, Pháp chế, Tư pháp và Quy định của Thượng viện bắt đầu kiểm tra dự luật vào ngày 27 tháng 11 năm 2017.[61][62] Hai ngày trước đó, ước tính 100.000 người đã tuần hành tại Santiago để ủng hộ việc thông qua dự luật. Những người tham gia bao gồm nhiều nhà lập pháp và nhà ngoại giao, bao gồm cả ứng cử viên tổng thống Alejandro Guillier.[63]

Vào ngày 17 tháng 12 năm 2017, Sebastián Piñera, người cá nhân phản đối hôn nhân cùng giới, đã được bầu lại làm tổng thống.[64] Tuy nhiên, Piñera tuyên bố rằng ông sẽ tôn trọng thỏa thuận tháng 4 năm 2015 với Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ, nói rằng "các cam kết quốc tế của Chile sẽ được thực hiện".[65]

Trước một phán quyết tháng 1 năm 2018 Tòa án Nhân quyền Liên Mỹ, đòi hỏi các nước ký kết Công ước Mỹ về Nhân quyền để hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới, nhóm ủng hộ LGBT MOVILH kêu gọi Piñera thực hiện và tuân theo quyết định.[66] Đầu tháng 3 năm 2018, một phát ngôn viên của Chính quyền Piñera tuyên bố rằng việc thông qua dự luật hôn nhân cùng giới sẽ không phải là ưu tiên, nhưng Chính phủ Piñera sẽ không phủ quyết hoặc phản đối.[65][67]

Đầu tháng 4 năm 2018, Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ đã triệu tập Chính phủ Chile tới một cuộc họp để giải quyết tình trạng của các biện pháp trong thỏa thuận thân thiện đạt được vào tháng 4 năm 2015. Cuộc họp diễn ra tại Cộng hòa Dominican vào ngày Ngày 3 tháng 5 năm 2018. Chính phủ đã thông báo cho Ủy ban về tình hình về dự luật kết hôn cùng giới và vị trí dự định thực hiện.[68] Ngay trước ngày 3/5, Chính phủ Chile đã chính thức tuyên bố sẽ tiếp tục tôn trọng thỏa thuận tháng 4/2015.[69]

Vào ngày 17 tháng 5 năm 2018, Ngày quốc tế chống kì thị đồng tính, song tính và chuyển giới, Piñera đã ký thỏa thuận thân thiện và cam kết tiếp tục công việc của Chính phủ trước đó trong việc hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới.[70] Cuộc tranh luận của ủy ban về dự luật hôn nhân cùng giới được nối lại vào ngày 9 tháng 1 năm 2019, và sẽ tiếp tục vào tháng 5.[71]

Cuộc thảo luận của ủy ban về dự luật hôn nhân cùng giới được nối lại vào ngày 9 tháng 1 năm 2019, và tiếp tục thảo luận vào tháng Năm.[72][73] Vào tháng 5 năm 2019, Chủ tịch Thượng viện Jaime Quintana nói rằng hai dự luật về hôn nhân cùng giới và nhận con nuôi cùng giới sẽ được ưu tiên trong chương trình nghị sự của Thượng viện.[74][75] Vào tháng 7 năm 2019, khi đảm nhận vai trò chủ tịch Ủy ban Hiến pháp, Thượng nghị sĩ Felipe Harboe (PPD) bắt đầu theo dõi thủ tục của dự luật hôn nhân cùng giới, khi các đảng đối lập tuyên bố ý định thúc đẩy thảo luận về dự luật trong nửa sau của phiên họp Quốc hội, kết thúc vào tháng 1 năm 2020.[76] Vào ngày 16 tháng 1 năm 2020, dự luật đã được phê chuẩn tại Thượng viện bằng cách bỏ phiếu với tỉ lệ 22-16 phiếu, Thượng viện Chile chấp thuận hôn nhân cùng giới.[77].Vào ngày 7 tháng 12 năm 2021,cả Thượng viện và Hạ viện của Quốc hội Chile đã đồng loạt bỏ phiếu ủng hộ dự luật hôn nhân cùng giới.Tổng thống Chile đương nhiệm cũng ủng hộ dự luật và cho biết sẽ ký thành luật.Ngày 9 tháng 12 năm 2021, Tổng thống Chile Sebastian Pinera đã ký đạo luật hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới ở nước này.Đây được coi là chiến thắng lịch sử sau những cuộc chiến pháp lý về vấn đề trên sau gần một thập kỷ.Với luật trên,Chile trở thành quốc gia thứ 30 trên thế giới hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới.[2]

Nỗ lực sửa đổi Hiến pháp

Để đáp ứng với luật pháp được đề xuất và các cuộc chiến pháp lý tiềm tàng đang diễn ra tại Tòa án hiến pháp, các thành viên của Liên minh Dân chủ Độc lập đã đưa ra một sửa đổi hiến pháp vào ngày 11 tháng 8 năm 2011, tìm cách định nghĩa hôn nhân là sự kết hợp giữa nam và nữ,[78] nhưng dự luật không bao giờ đạt được một cuộc bỏ phiếu.

Vào ngày 16 tháng 6 năm 2016, hai nghị sĩ Liên minh Dân chủ Độc lập đã đưa ra một dự luật sửa đổi Hiến pháp để cấm kết hôn cùng giới và cấm các cặp cùng giới từ nhận con nuôi.[79]